Cấu tạo thang máy

Thang máy là một thiết bị vận chuyển thẳng đứng không thể thiếu trong các tòa nhà cao tầng, nhà ở dân dụng, trung tâm thương mại và nhiều công trình hiện đại khác. Hiểu rõ cấu tạo thang máy không chỉ giúp người dùng yên tâm hơn khi sử dụng mà còn là yếu tố quan trọng đối với các đơn vị thi công, kỹ thuật viên trong quá trình lắp đặt, vận hành và bảo trì.

Vậy thang máy được cấu tạo như thế nào? Các bộ phận chính gồm những gì? Bài viết sau đây sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về cấu tạo của một hệ thống thang máy tiêu chuẩn hiện nay.

Tổng Quan Về Cấu Tạo Thang Máy

Một thang máy hoàn chỉnh được cấu thành từ hai hệ thống chính:

• Hệ thống cơ khí (cơ cấu vận hành): Bao gồm các bộ phận như cabin, đối trọng, cáp tải, ray dẫn hướng, máy kéo, bộ giảm chấn…

• Hệ thống điều khiển (điện – điện tử): Bao gồm tủ điều khiển, bảng gọi tầng, cảm biến, thiết bị an toàn, hệ thống chiếu sáng, liên lạc…

Tùy theo loại thang máy (thang máy gia đình, thang máy tải hàng, thang máy thủy lực, thang máy không phòng máy…), cấu tạo có thể có sự thay đổi nhẹ, nhưng về cơ bản vẫn bao gồm những thành phần cốt lõi dưới đây.

Cấu Tạo Cơ Bản Của Thang Máy

Cabin Thang Máy

Cabin là bộ phận chứa người hoặc hàng hóa để vận chuyển lên xuống giữa các tầng. Cấu tạo cabin gồm:

• Khung cabin: Được làm từ thép chịu lực, giúp cố định và chịu tải trọng khi vận hành.

• Vỏ cabin: Là phần bao quanh cabin, được làm từ inox hoặc thép phủ sơn tĩnh điện, có thể được trang trí bằng gương, đèn LED, tay vịn…

• Sàn cabin: Làm từ vật liệu chống trượt, đảm bảo an toàn cho người dùng.

• Cửa cabin: Thường là cửa tự động mở – đóng, hoạt động đồng bộ với cửa tầng.

Đối Trọng

Đối trọng có nhiệm vụ cân bằng tải trọng của cabin, giúp máy kéo hoạt động hiệu quả và tiết kiệm điện năng. Đối trọng di chuyển ngược chiều với cabin nhờ hệ thống cáp và puly.

Ray Dẫn Hướng

Ray dẫn hướng được lắp đặt cố định trong giếng thang, dẫn hướng cho cabin và đối trọng di chuyển đúng trục, đảm bảo sự ổn định khi vận hành.

Hệ Thống Cáp Tải – Puly

Cáp tải thường được làm từ thép xoắn nhiều lớp, giúp truyền lực từ máy kéo đến cabin. Cáp được quấn qua bánh puly (ròng rọc) của máy kéo và nối với cabin cùng đối trọng.

Máy Kéo

Là “trái tim” của thang máy, máy kéo tạo ra lực kéo giúp cabin di chuyển. Có 2 loại máy kéo phổ biến:

• Máy kéo có hộp số: Được sử dụng nhiều trong các thang máy tải trọng lớn.

• Máy kéo không hộp số (Gearless): Hiệu suất cao, tiết kiệm điện và thường dùng cho thang máy không phòng máy.

Giảm Chấn

Giảm chấn được lắp đặt ở hố pit (đáy giếng thang), có chức năng giảm lực va đập khi cabin hoặc đối trọng rơi tự do hoặc khi có sự cố mất điện.

Hệ Thống Điều Khiển – Điện Tử

Tủ Điều Khiển Trung Tâm

Tủ điều khiển là nơi xử lý mọi tín hiệu từ người dùng như gọi tầng, mở cửa, đóng cửa, điều khiển vận tốc, dừng tầng chính xác… Các hãng thang máy thường có phần mềm điều khiển riêng, giúp hệ thống hoạt động ổn định và thông minh.

Hệ Thống Bảng Gọi Tầng

• Bên trong cabin: Gồm bảng điều khiển với các nút chọn tầng, nút mở cửa, đóng cửa, nút khẩn cấp…

• Bên ngoài cabin (trên các tầng): Gồm bảng gọi lên/xuống để gọi thang.

Hệ Thống Cảm Biến Và An Toàn

Đảm bảo an toàn là yếu tố sống còn trong vận hành thang máy. Hệ thống cảm biến gồm:

• Cảm biến cửa (door sensor): Tự động dừng đóng cửa khi có vật cản.

• Bộ giới hạn vận tốc (Governor): Kích hoạt phanh an toàn nếu thang máy di chuyển quá nhanh.

• Khóa cửa tầng: Đảm bảo cửa chỉ mở khi cabin dừng đúng tầng.

• Hệ thống phanh khẩn cấp: Hoạt động khi xảy ra mất điện hoặc đứt cáp.

Hệ Thống Chiếu Sáng Và Thông Gió

Cabin được trang bị đèn LED tiết kiệm điện và quạt thông gió, tạo sự thông thoáng và thoải mái cho người dùng khi sử dụng.

Hệ Thống Cứu Hộ Tự Động

Trong trường hợp mất điện, hệ thống cứu hộ tự động (ARD) giúp đưa cabin về tầng gần nhất và mở cửa, đảm bảo an toàn cho người trong thang.

Cấu Tạo Giếng Thang Và Hố Pit

• Giếng thang: Là không gian rỗng nơi cabin và đối trọng di chuyển. Có thể xây bằng tường gạch, bê tông, khung thép hoặc dùng khung kính.

• Hố pit: Là phần dưới cùng của giếng thang, nơi lắp đặt giảm chấn, bộ đệm và các thiết bị cứu hộ.

Phòng Máy (Đối Với Thang Có Phòng Máy)

Phòng máy được đặt ở tầng trên cùng, là nơi chứa máy kéo, tủ điều khiển, tủ điện, giúp việc bảo trì thuận tiện. Đối với thang không phòng máy, máy kéo được đặt ngay trong giếng thang.

Một Số Loại Thang Máy Phổ Biến Và Cấu Tạo Đặc Thù

• Thang máy gia đình: Kích thước nhỏ gọn, có thể dùng thủy lực hoặc cáp kéo.

• Thang máy tải hàng: Cabin rộng, chịu tải lớn, ưu tiên tính bền bỉ và công năng.

• Thang máy thủy lực: Không dùng đối trọng, hoạt động bằng xi-lanh nâng hạ.

• Thang máy không phòng máy (MRL): Tiết kiệm không gian, thẩm mỹ cao.

 

Việc hiểu rõ cấu tạo thang máy không chỉ giúp bạn yên tâm khi sử dụng mà còn hỗ trợ quá trình lựa chọn, bảo trì, sửa chữa và nâng cấp thiết bị một cách hiệu quả. Dù là thang máy dân dụng hay thương mại, các bộ phận cấu thành đều cần được lắp đặt và kiểm định nghiêm ngặt để đảm bảo vận hành an toàn, ổn định và lâu dài.

Nếu bạn đang có nhu cầu lắp đặt hoặc tư vấn về các loại thang máy chất lượng cao, hãy liên hệ với các đơn vị uy tín để được hỗ trợ chuyên sâu và phù hợp với nhu cầu sử dụng.